هزینه فرودگاه خارجی از جیب مسافران ایرانی؟

بالا بودن هزینه‌های فرودگاه نجف مدتهاست که توسط کارشناسان صنعت هوایی مطرح و گفته می‌شود این فرودگاه با توجه به هزینه سوخت و هزینه‌های هندلینگ(هندلینگ در فرودگاه به مجموعه خدماتی گفته می‌شود که برای تسهیل و مدیریت پروازها و مسافران در فرودگاه ارائه می‌شود) جزو فرودگاه‌های گران قیمت در دنیا است.

گران بودن فرودگاه نجف شاید به طور معمول موضوع خاصی در صنعت هوایی نباشد اما این موضوع زمانی بیشتر به چشم می‌آید که پای مسافران ایرانی در ایام و مناسبت‌های خاص به آنجا باز  و ردپای این گرانی بر روی بلیت‌های مسافران نمایان می شود. برای مثال در ایام اربعین امسال آن‌طور که برخی کارشناسان صنعت هوایی عنوان کرده‌اند هر مسافر شش تا هشت میلیون تومان بابت هزینه به فرودگاه نجف پرداخت کرده است.

مدیرکل استاندارد سازمان هواپیمایی کشوری نیز اخیرا گفته که فرودگاه نجف، به عنوان یک فرودگاه محلی، یکی از گران‌ترین فرودگاه‌ها در دنیا به شمار می‌آید و خدمات فرودگاهی آن جزو خدمات گران قیمت است.

 به گفته وی، هر مسافری که به فرودگاه نجف پرواز می‌کند به طور میانگین بین شش تا هشت میلیون تومان به عنوان هزینه خدمات فرودگاهی می پردازد که این عدد بالایی است. 

پروازهای اربعینی سودی برای شرکت‌های هواپیمایی نداشت

بنابر گفته این مقام مسئول در سازمان هواپیمایی کشوری، این پروازها برای شرکت‌های هواپیمایی ما در ایام اربعین سود کمی داشت یا حتی برای برخی از آنها سودی نداشت و فقط به دلیل علاقه آنها به امام حسین(ع) انجام شد.

همچنین عادل نورعلی_عضو انجمن شرکت های هواپیمایی - نیز چندی پیش اعلام کرد که حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد از نرخ بلیت ۱۳ تا ۱۵ میلیون تومانی اربعین فقط هزینه فرودگاه نجف  می‌شود!

البته واکنش‌ها در خصوص بالا بودن هزینه‌های فرودگاه نجف به این موارد ختم نشد و معاون هوانوردی و امور بین الملل سازمان هواپیمایی کشوری هم  اعلام کرد که براساس بررسی‌های صورت گرفته در ایام اربعین به ازای رفت و برگشت هر مسافر هوایی به طور متوسط ۸۰ دلار به طرف عراقی پرداخت می‌شود.

فرودگاه خصوصی و خودگران است

وی در پاسخ به چرایی بالا بودن هزینه فرودگاه نجف نیز گفت که فرودگاه نجف یک فرودگاه خصوصی بوده و کاملا خودگردان اداره می‌شود. بنابراین سیاست‌گذاری‌ها و سیاست‌های مالی مختص خود را دارد و تصمیم‌گیری در خصوص هزینه‌های فرودگاه نجف به استانداری آن مربوط می شود. از طرفی مسئولان فرودگاه نجف اذعان می‌کنند که عمده این هزینه‌ها برای اداره و توسعه زیرساخت‌های فرودگاه، افزایش ظرفیت فرودگاه نجف و برای تسهیل مسافران عتبات در ایام و مناسبت‌های خاص هزینه می شود.

پس رعایت حال زوار ایرانی چه می‌شود؟

اداره شدن فرودگاه نجف توسط بخش خصوصی اگرچه تا حدودی مساله بالا بودن هزینه‌های آن را توجیه می‌کند اما در کنار آن، این سوال هم مطرح می‌شود که آیا نباید در این سیاست‌گذاری‌های فرودگاه نجف منافع مسافران و زائران هم در نظر گرفته شود؛ خصوصا در ایام اربعین که شوق و اشتیاق اهل تشییع برای زیارت عتبات عالیات بیشتر می شود؟ ضمن اینکه کارشناسان صنعت هوایی می‌گویند فرودگاه‌ نجف برای پاسخگویی به زوار ایرانی و اهل تشیع تاسیس شده، با این تفاسیر آیا نباید رعایت حال زوار ایرانی در اولویت قرار گیرد؟

و در نهایت این سوال نیز مطرح می شود که آیا هزینه دریافت شده در ازای خدماتی با کیفیت بالا و ویژه‌تر است؟سوالی که البته جواب آن توسط برخی کارشناسان داده شده و آنها می‌گویند که فرودگاه نجف به طور اسمی ۸.۵ میلیون مسافر در سال می‌پذیرد. یعنی ظرفیت اسمی آن برای پذیرش عددی در حدود ۲۳ هزار مسافر در روز است و  ارائه خدمات و تسهیلات لازم به همین تعداد مسافر نیز دچار چالش‌های جدی است.

با طرف عراقی رایزنی‌هایی شده است

با این حال حمیدرضا صانعی_معاون سازمان هواپیمایی کشوری ـ چندی پیش عنوان کرد که رایزنی‌هایی صورت گرفته و طرف عراقی نیز مساعدت‌هایی کرده است و اگرچه شرکت‌های هواپیمایی ایرانی نیز علی‌رغم نص صریح قانون در خصوص آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در پاسخ به درخواست وزارت و راه وشهرسازی و تاکید سازمان هواپیمایی کشوری و به منظور رفاه حال زوار اربعین حسینی از نرخ توافقی سفر هوایی اربعین حسینی با حداقل حاشیه سود تمکین می‌کنند اما سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان متولی صنعت هوانوردی غیرنظامی نمی‌تواند نسبت به پایداری اقتصاد صنعت هوانوردی بی تفاوت باشد. از این رو سلسله مذاکراتی را با طرف عراقی در دستور کار خود قرار داده  که حداقل در ایام اربعین که تعداد پروازهای فرودگاه نجف اشرف چند ده برابر می‌شود تخفیفاتی را برای شرکت‌های هواپیمایی ایران در نظر بگیرد.

البته برخی کارشناسان از دریچه دیگری به این موضوع نگاه می کنند و معتقدند هزینه‌های فرودگاه نجف بالا نیست و اساسا هر فرودگاهی هزینه‌های خاص خودش را دارد. مساله این است که اگر نرخ بلیت پروازها متعادل باشد و دستوری نباشد هزینه فرودگاه مقصد موضوع با اهمیتی نخواهد بود. در واقع این کارشناسان به اهمیت پایداری اقتصاد شرکت‌های هواپیمایی اشاره دارند که می‌تواند منجر به توسعه و رونق صنعت هوایی کشور شود.

حمید غوابش - کارشناس صنعت هوایی - در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه معمولا میان کشورها موافقت‌نامه‌های دوجانبه‌ هوایی وجود دارد، گفـت: موافقت‌نامه‌ هوایی با عراق داریم و سهمیه پروازی دریافت کرده‌ایم که ۱۲۰ پرواز در هفته بین ایران و عراق انجام شود. اگر بیشتر از ۱۲۰ پرواز میان دو کشور انجام شود باید بین ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ دلار اضافه بر توافقات پرداخت کنیم. این توافقات عادی است و بین کشورها انجام می شود.

رویالیتی هزینه پرواز را بالا می برد

وی افزود: در ایامی مانند اربعین که متقاضی زیادی برای نجف وجود دارد طبیعتا  این عدد از  ۱۲۰ پرواز در هفته بیشتر می‌شود و باید رویالیتی بپردازیم که این رویالیتی هزینه پرواز را بالا می برد. بنابراین یکی از دلایل افزایش هزینه ها، افزایش تقاضا است.

این کارشناس صنعت هوایی تصریح کرد: موضوع دیگر این است که در فرودگاه نجف هزینه‌های نشست و برخاست، سوخت‌گیری، تخلیه و بارگیری بالا است و همین موارد هم هزینه‌ها را بالا می‌برد. از طرفی وقتی برای مراسم خاصی پرواز می‌گذاریم یک لگ برگشت هواپیما معمولا خالی و یا با مسافران کمتری انجام می‌شود که در هزینه تمام شده ایرلاین موثر است. بنابراین نمی‌توانیم نرخی را که برای حالت عادی سفر هوایی در نظر می گیریم برای روزهای خاص نیز  در نظر بگیریم، زیرا تقاضای آن متفاوت است.

موضوع دیگر این است که در فرودگاه نجف هزینه‌های نشست و برخاست، سوخت‌گیری، تخلیه و بارگیری بالا است و همین موارد هم هزینه‌ها را بالا می برد. از طرفی وقتی برای مراسم خاصی پرواز می‌گذاریم یک لگ برگشت هواپیما معمولا خالی و یا با مسافران کمتری انجام می‌شود که در هزینه تمام شده ایرلاین موثر است. بنابراین نمی‌توانیم نرخی را که برای حالت عادی سفر هوایی در نظر می گیریم برای روزهای خاص نیز  در نظر بگیریم، زیرا تقاضای آن متفاوت است.

دولت نباید در نرخ گذاری ورود کند

 

وی در پاسخ به اینکه گفته می‌شود شرکت‌های هواپیمایی باید به ازای هر مسافر شش تا هشت میلیون تومان به فرودگاه نجف هزینه خدمات پرداخت کنند و آیا نباید این مقدار کاهش پیدا کند تا این پروازها برای شرکت‌های هواپیمایی داخلی هم صرفه اقتصادی داشته باشد، گفت: دولت نباید در نرخ‌گذاری دخالت می‌کرد و باید اجازه داده می‌شد براساس تقاضا نرخ‌ها تعیین شود.

۳ درصد زوار می‌توانند با هواپیما به عتبات بروند

غوابش عنوان کرد: سه درصد از جمعیت زوار می‌توانند با هواپیما به عراق سفر کنند که درصد بالایی نیست، زیرا ظرفیت آن وجود ندارد که حجم بالایی از تقاضا را پوشش دهد. به همین منظور اگر نرخ دستوری باشد ممکن است منجر به ضرر و زیان شود.

هزینه فرودگاه غیرمنطقی نیست، نرخ بلیت هواپیما باید متعادل شود

وی با اشاره به اینکه هزینه‌های فرودگاه نجف بالا نیست بلکه باید نرخ بلیت در کشور متعادل شود، افزود: کشورهای مختلف نرخ‌های فرودگاهی متفاوتی دارند و الزاما یکی نیست. حتی در برخی فرودگاه‌ها در ساعت‌های مختلف نیز هزینه‌ها متفاوت است. نرخ‌ها وابسته به میزان تقاضا در زمان‌ها متفاوت است. از طرفی اگر به هزینه ها بالا اعتراض داریم باید مذاکراتی با طرف عراقی صورت گیرد و سازمان هواپیمایی کشوری باید از حقوق مسافران دفاع کند. این سازمان باید بررسی کند که آیا خدمات ارائه شده در این فرودگاه با هزینه‌های پرداختی متناسب است یا خیر. البته باز هم معتقدم این هزینه ها غیر منطقی نیست.

این کارشناس هوایی در پایان گفت: باید در موافقت نامه‌ها جزییات درنظر گرفته و پس از آن به مسافران انتقال داده شود. همچنین برخی موضوعات که به نظر عادلانه نیست را نیز در این توافق‌نامه‌ها اصلاح شود.