شب‌های مافیا؛ تجربه ای بدیع که به آن سنگ اندازی می کنند
فصل دوم مسابقه «شب‌های مافیا» به کارگردانی سعید ابوطالب این روزها در بستر شبکه نمایش خانگی در حال پخش است؛ مسابقه ای واقع‌گرا که به صورت کاملاً رئال و بدون دخالت کارگردان در روند بازی و فعالیت شرکت‌کنندگان که جمعی از بازیگران سینما و تلویزیون هستند تولید می‌شود.
این رئالیتی شو بر اساس بازی گروهی و مهیج «مافیا» طراحی شده است. در برخی منایع «دیمیتری دیویدف» روس را به عنوان مبدع این بازی و زمان طراحی آن را نیمه دهه هشتاد میلادی معرفی می‌کنند.
«مافیا» بازی گروهی و استدلالی است که نبرد بین یک اقلیت آگاه و یک اکثریت ناآگاه را شبیه‌سازی می‌کند.
در این بازی قدرت تکلم، حفظ خونسردی و اقناع مخاطب براساس استدلال‌های منطقی نقش بسزایی در پیروزی دارد. بازیکنان به‌طور مخفیانه تعیین نقش می‌شوند: اعضای مافیا خیلی زود همدیگر را می‌شناسند و گروه شهروندان تنها از تعداد افراد مافیا آگاه هستند و عده معدودی از آنها بصورت خصوصی از برخی نقش‌ها اطلاع پیدا می کنند . در فاز شب بازی، افراد مافیا به صورت مخفیانه یک شهروند را به قتل می‌رسانند. در طول فاز روز، تمام بازیکنان بازمانده در مورد هویت‌های مافیایی بحث می‌کنند و برای حذف یک مظنون رای‌گیری می‌کنند.
بازی ادامه می‌یابد تا زمانی که همه مافیاها حذف شوند (برد شهروندان) یا تعداد مافیاها و شهروندان برابر شود (برد مافیا). در یک بازی معمولاً نقش‌ها باید به گونه‌ای چیده شود که برای هر شخصیت، شخصیت‌های مقابل و مکمل قرار گیرد.
در فصل اول این مسابقه حضور بازیگرانی همچون رضا شفیعی‌جم، بیژن بنفشه خواه، هادی کاظمی میرطاهرمظلومی، حامد آهنگی و هومن حاج‌عبداللهی که بیشتر با نقش‌های طنز برای مخاطبان شناخته می‌شوند، خصلت سرگرم‌کنندگی این رقابت را پررنگ کرد. رقابت این چهره‌ها با بازیگرانی همچون سید جواد هاشمی، بهرنگ علوی، کاوه خداشناس و مجید واشقانی ترکیبی جذاب ساخته است که با چاشنی معما، ابهام و مرموز بودن و البته طنز و بذله گویی مخاطب را به تعقیب ماجراها و نتیجه آن ترغیب می‌کند.
از سوی دیگر، فضاسازی و طراحی صحنه درست و البته پوشش خاص و بدیع شرکت‌کنندگان نیز جذابیت‌های بصری ویژه‌ای به این مجموعه بخشیده است.
بازی مافیا با وجود جذابیت‌ها و تأثیر مثبتش بر مهارت‌های فردی و جمعی، در مقایسه با بسیاری از بازی‌های دسته جمعی هنوز طرفداران زیادی ندارد و عمومیت نیافته است. با این حال به نظر می‌رسد پخش این مسابقه و استقبال خوب مخاطبان در یافتن آن نیز موثر باشد. ثبت 19میلیون دقیقه تماشا برای فصل اول این مسابقه در هفته اول پخش ، نشانگر عطش مخاطبان برای تماشای رئالیتی‌شوهای مهیج و جذاب از جنس شب‌های مافیا است.
جذابیت دیگر، تعاملات واقعی چهره‌ها با یکدیگر و مناسبات آنها در شبیه‌سازی یک موقعیت واقعی در ذات خود دارای جذابیت است. همان‌طور که در فصل اول هم این موضوع در گفتگوهای اقناعی و تلاش نفرات شرکت‌کننده نمود زیادی داشت. از طرف دیگر هر قدر که از پخش این مجموعه بگذرد و آشنایی مخاطبان با جزئیات و چگونگی مسابقه بیشتر شود، قطعاً بر میزان استقبال آن نیز اضافه خواهد شد.
«شب‌های مافیا» با توجه به ساختار و شکل اجرای خود در میان ده‌ها مسابقه تلویزیون مشابهی که این روزها و البته در سال‌های اخیر روی آنتن رفته‌اند، یک تجربه بدیع و متفاوت است. بدیهی است که این تجربه نو در گام‌های اول خود احتمالاً با نقدها و حتی سنگ‌اندازی‌هایی نیز همراه شود، اما تداوم استقبال مخاطبان می‌تواند مسیر را برای ادامه موثر آن و البته تجربه‌های پرمخاطب دیگر باز کند.
«شب‌های مافیا» توانسته نسبتی پذیرفتنی میان سرگرم‌سازی، تقویت مهارت‌های فردی و هوش مخاطب، جاذبه معماگونگی و بهره‌گیری از عنصر شهرت شرکت‌کنندگان برقرار کند. حال باید منتظر ماند و دید که میزان استقبال از فصل های آتی این مسابقه که هر بار با حضور ۱۲ بازیگر زن یا مرد دیگر رقم می خورد چگونه خواهد بود.
دیدگاه