خالق «کارخانه شکلات‌سازی» معروف را می‌شناسید؟
«رولد دال» نویسنده بریتانیایی است که برخی از رویایی‌ترین داستان‌های دوران کودکی چند نسل را خلق کرده است. «دال» با ایده‌های بکر، سبک مسحورکننده قصه‌گویی و مجموعه حیرت‌آوری از کلمات ساختگی، یکی از مهم‌ترین نویسندگان ادبیات کودک به شمار می‌رود.
«رولد دال» نویسنده کتاب‌های ماندگاری همچون «چارلی و کارخانه شکلات‌سازی»، «ماتیلدا» و «جیمز و هلوی غول‌پیکر» است. با این که به احتمال زیاد حداقل با یک یا دو مورد از آثار او مواجه شده‌اید، اما ممکن است با این نویسنده خلاق چندان آشنا نباشید. در ادامه به زندگی و روند پیشرفت این او نگاهی داریم.
«دال» برخی از داستان‌هایش را با الهام از دوران کودکی خود نوشت. «رولد دال» در سپتامبر سال ۱۹۱۶ میلادی در «ولز» متولد شد. او دوران دانش‌آموزی را در سه موسسه متفاوت سپری کرد. او که از مدرسه‌ای به مدرسه دیگر نقل مکان می‌کرد، شاهد بدرفتاری معلمان با دانش‌آموزان بود و سرخورده شده بود. این نویسنده در کتاب خودزندگی‌نامه‌ای که در سال ۱۹۸۶ میلادی با عنوان «پسربچه» منتشر کرد، به تاثیرات پررنگ دوران دانش‌آموزی خود اشاره کرد و نوشت: «من در تمام طول دوران دانش‌آموزی خود از اینکه معلمان و دانش‌آموزان ارشد اجازه داشتند با دیگر دانش‌آموزان بدرفتاری کنند و در مواردی شدیدا صدمه برسانند، آزار می‌دیدم. نتوانستم با این مسئله کنار بیایم. هیچ‌گاه با آن کنار نیامدم.» در حقیقت، «دال» به اندازه‌ای تحت تاثیر این تجربیات قرار گرفته بود که الهام‌بخش برخی از بخش‌های مهم آثار داستانی این نویسنده قرار گرفتند. از جمله این موارد به «آبنبات ابدی» که «ویلی وونکا» در «چارلی و کارخانه شکلات‌سازی» تولید کرده بود و شخصیت خانم «ترانچبال» در داستان «ماتیلدا» می‌توان اشاره کرد.
تجربه فعالیت به عنوان خلبان جنگی، جرقه نویسندگی را در «دال» روشن کرد. زمانی که «دال» از مدرسه فارغ‌التحصیل شد، در شرکت «شل اویل شرق آفریقا» مشغول کار شد. او تا سال ۱۹۳۹ میلادی در تانزانیا زندگی مرفهی داشت. با شروع جنگ جهانی دوم «دال» تصمیم گرفت که به «نیروی هوایی سلطنتی» بپیوندد. او پس از کمتر از یک سال دوره آموزشی خلبان شد و یک ماه بعد سانحه شدیدی را تجربه کرد. «دال» درحالی که با یک هواپیمای قدیمی بر فراز «لیبی» پرواز می‌کرد، در صحرا سقوط کرد و در نقاط سر، بینی و کمر صدمه دید. او حتی پس از گذشت چنین وقایعی بار دیگر به گروهان خود در یونان بازگشت و شش ماه بعد به سردردهایی مبتلا شد که پرواز را برای او غیرممکن می‌کرد. «دال» در سال ۱۹۴۲ میلادی پس از یک اقامت کوتاه در بریتانیا به «واشنگتن دی سی» نقل مکان کرد، با سفارت بریتانیا همکاری کرد و ناخواسته نویسنده شد.
«دال» در واشنگتن با «سی. اس. فورستر»، رمان‌نویس بریتانیایی آشنا شد. «فورستر»، «دال» را تشویق کرد که درباره تجربیاتش در صحرا بنویسد. در اوت سال ۱۹۴۲ میلادی بود که نخستین اثر ادبی «دال» که درباره دوران فعالیت او به عنوان خلبان بود، با عنوان «سقوط در لیبی» به صورت ناشناس در دوماهنامه «ستردی ایوینینگ پست» منتشر شد. «سقوط در لیبی» با چنان موفقیتی روبه‌رو شد که «دال» به طور جدی شروع به نوشتن کرد و به نویسنده‌ای موفق در ادبیات کودک تبدیل شد.
«دال» دو دهه با «کوئنتین بلیک»، تصویرگر بریتانیایی همکاری کرد. او از فاصله ۱۹۷۹ تا پایان عمرش در ۱۹۹۰ میلادی با «کوئنتین بلیک» همکاری کرد. «بلیک» که برای طراحی‌های فانتزی با آبرنگ و جوهر شهرت دارد، گزینه بسیار مناسبی برای داستان‌های «دال» بود و این دو در نهایت با کمک همدیگر ۱۸ کتاب منتشر کردند.
یک دیکشنری منحصر «رولد دال» برای توضیح دقیق کلمات من‌درآوردی او به چاپ رسیده است. در حقیقت «دال» به اندازه‌ای در داستان‌هایش از کلمات ساختگی استفاده کرد که در نهایت در سال ۲۰۱۶ انتشارات «دانشگاه آکسفورد» کتاب «دیکشنری آکسفورد رولد دال» را منتشر کرد.
«دال» علاوه بر کتاب کودک، داستان‌های کوتاه بزرگسالان نیز منتشر کرد. امروزه «دال» را بیشتر برای کتاب‌هایی می‌شناسند که برای کودکان منتشر کرده است، اما کارنامه ادبی او داستان‌های کوتاه بزرگسالان به همراه چند شعر و نمایشنامه را هم شامل می‌شود.
دیدگاه