پازل خشتی ایران را ببینید

اینجا یزد است؛ شهر بادها، قنات‌ها و کوچه‌های آشتی‌کنان. از این زاویه، یزد شبیه یک تابلوی انتزاعی شگفت‌انگیز است؛ یک بافت ارگانیک و زنده که از دل خاک برآمده و با آفتاب کویر صیقل خورده است. این نمای هوایی راز معماری هوشمندانه یزد را فاش می‌کند؛ شهری که برای غلبه بر طبیعت خشن به درون خود پناه برده است. هر گنبد کوچک و بزرگ نه یک عنصر تزیینی، بلکه پاسخی هوشمندانه به اقلیم گرم و خشک است؛ راهکاری برای شکستن شدت نور، ایجاد سایه‌های خنک و بهینه‌سازی فضا. این گنبدهای متعدد که مانند قارچ‌های خشتی از بام‌ها سر برآورده‌اند نورگیرهایی هستند که روشنایی را به قلب خانه‌ها هدایت می‌کنند و جریان هوا را ممکن می‌سازند.

بافت متراکم و فشرده شهر با کوچه‌های باریک و دیوارهای بلند یک سیستم سرمایشی طبیعی و غول‌پیکر را تشکیل داده است. خانه‌ها در هم تنیده‌اند تا برای یکدیگر سایه بسازند و حیاط‌های مرکزی همچون واحه‌هایی کوچک و سبز، زندگی و طراوت را در دل این مجموعه خشتی به جریان می‌اندازند. در این قاب خبری از خیابان‌های عریض و ساختمان‌های بی‌روح مدرن نیست. اینجا هر بنایی با بنای کناری خود در گفت‌وگوست و تمام شهر یک کل واحد و یکپارچه را تشکیل می‌دهد.
این تصویر که در فضای مجازی نیز پربازدید شده تنها یک عکس از یک شهر قدیمی نیست، بلکه سندی است از قرن‌ها دانش، همزیستی با طبیعت و درک عمیق از معماری پایدار. یزد از آسمان به ما نشان می‌دهد که چگونه نیاکان ما با مصالح بومی اثری هنری و در عین حال کاربردی خلق کردند که هنوز هم پس از قرن‌ها الهام‌بخش و تحسین‌برانگیز است.