فیلمی که در ۲۴ ساعت ساخته شد!/ نگاه بچه‌های سندروم داون به نوروز

احسان عابدنیا از فیلمسازان برگزیده جشنواره فیلم ۱۰۰ در پاسخ به اینکه اگر قرار باشد یک فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای با موضوع «نوروز» بسازد سراغ چه سوژه‌ای می‌رود، پاسخ داد: همین الان مشغول ساخت یک مستند درباره نوروز هستم و سوژه‌ای هم انتخاب کرده‌ام یک سوژه خاص است. از دید یک سری آدم‌های خاص به موضوع نوروز نگاه کرده‌ام که بچه‌های سندروم داون هستند.

وی افزود: فکر می‌کنم سوژه‌های بسیار خوبی در میان این بچه‌ها وجود دارد چرا که دید بسیاری از آدم‌ها نسبت به این افراد متفاوت و غالباً اشتباه است. طی یک ماه روی شناختم از این بچه‌ها وقت گذاشته‌ام و قصد دارم مستند کوتاهی درباره نگاه آن‌ها به نوروز بسازم.

این کارگردان که با اثر «پدرم» توانست تندیس دوم بهترین فیلم در بخش مخاطبان کودک و نوجوان را از سیزدهمین جشنواره فیلم ۱۰۰ از آن خود کند، درباره این اثر توضیح داد: فیلم «پدرم» درباره دختری است که برای تست بازیگری به یک آموزشگاه رفته است. در ابتدای فیلم متوجه وضعیت او برای تست بازیگری نمی‌شویم و احساس می‌کنیم که در موقعیت بازجویی توسط پلیس قرار دارد اما او در واقع دارد تست بازیگری می‌دهد. آرام‌آرام متوجه می‌شویم تستی که می‌دهد ارتباط نزدیکی با زیست و زندگی خودش دارد و به همین دلیل است که خیلی خوب از پس این تست برمی‌آید و از سوی کارگردان انتخاب می‌شود.

وی افزود: موقعیت داستانی‌ای که به این دختر پیشنهاد شده است به‌گونه‌ای مرتبط با وضعیت زندگی خانوادگی خودش است و به همین دلیل خیلی خوب می‌تواند این نقش را ایفا کند. در فیلم به دنبال به تصویر کشیدن این نکته بودم که روابط میان یک دختر با پدرش گاهی می‌تواند به گونه‌ای عمیق باشد که دختر به‌خوبی بتواند نقش کاراکتری مانند پدرش را هم به خوبی ایفا کند.

عابدنیا درباره تجربه‌هایی که در مسیر ساخت این فیلم تجربه کرده است هم گفت: فکر می‌کنم اتفاق ویژه در مسیر ساخت این فیلم مربوط به کارگاهی می‌شود که این فیلم در قالب آن ساخته شد. آقای محمدرضا خردمندان به اصفهان آمده بودند و کارگاهی برای ساخت فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای برگزار کردند. در انتهای روز اول گفتند در روز دوم باید فیلم بسازیم و یک سری ایده هم مطرح شد. ایده من از میان آن‌ها انتخاب شد و خود آقای خردمندان گفت تا عصر روز بعد باید این فیلم ساخته شود.

وی افزود: ما باورمان نمی‌شد که بتوان چنین فیلمی را در مدت زمانی اندک و با تجهیزات اندک ساخت. محدودیت‌هایی هم برای‌مان تعیین کردند مثل اینکه از بچه‌های همان کارگاه باید استفاده می‌کردیم. شرایط به گونه‌ای بود که فکر نمی‌کردیم بتوان این فیلم را در کمتر از ۲۴ ساعت ساخت! منتهی کار را شروع کردیم. کمی بیشتر روی ایده کار کردیم و از ظهر فردای آن روز تصویربرداری را هم آغاز کردیم و تا عصر آن روز فیلم را ساخته بودیم.

این کارگردان ادامه داد: اتفاق ویژه همین بود که این فیلم با کمترین هزینه و کمترین امکانات ساخته شد. ما پول صدابردار و تصویربردار و تدوینگر و حتی بازیگر ندادیم و از همان بچه‌های کارگاه استفاده کردیم. فکر می‌کنیم کل هزینه این فیلم کمتر از ۵ میلیون تومان بود.

عابدنیا درباره برنامه‌ریزی خود برای ورود به سینمای بلند هم گفت: قطعاً چنین تصمیمی دارم. دو فیلم در جشنواره فیلم ۱۰۰ امسال داشتم که ساخت آن‌ها تبدیل به تجربه‌ای برایم شد تا بتوانم جدی‌تر به عرصه ساخت فیلم بلند ورود کنم. نکته اصلی این است که برای ورود به فیلمسازی معمولاً دو راه وجود دارد. یکی دستیاری کارگردان‌های دیگر است و یکی که می‌توان آن را راه میان‌بر هم دانست، کارگردانی فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای است. این تجربه می‌تواند به بچه‌هایی که اول راه هستند کمک کند تا طعم ساخت فیلم را بچشند و بتوانند گام‌های بعدی را بردارند.