اهدای جایزه آسیا و اقیانوسیه یونسکو به دو اثر تاریخی یزد

در این دوره از جوایز حفاظت از میراث‌فرهنگی یونسکو که توسط دفتر منطقه‌ای بانکوک در تایلند برگزار می‌شود، ۱۳ طرح از ۶ کشور افغانستان، چین، هند، ایران، نپال و تایلند توسط هیئت داوران بین‌المللی تجلیل شد. مذاکرات هیئت داوری در نوامبر ۲۰۲۲ انجام شد. در دور اول، اعضا در مجموع ۵۰ اثر از یازده کشور از سراسر منطقه آسیا و اقیانوسیه را بررسی کرده بودند.

بازسازی قهرمانانه موزه چاتراپاتی شیواجی ماهاراج واستو سانگرهالایا، بخشی از مجموعه‌های گوتیک و هنر دکو ویکتوریایی میراث جهانی بمبئی در هند است که جایزه متعالی برای حفاظت از میراث فرهنگی را در جوایز یونسکو آسیایی دریافت کرده است.

فهرست کامل برندگان ۲۰۲۲ شامل موارد زیر است:

جایزه تعالی: موزه چاتراپاتی شیواجی ماهاراج واستو سانگرهالایا، از بمبئی هند

جایزه ممتاز: قنات زارچ از یزد در ایران، چاه‌های پلکانی گلکوندا از حیدرآباد در هند و کتابخانه نیلسون هایز از بانکوک تایلند

جایزه شایستگی: خانه صدوقی از یزد ایران، توپدارا استوپا از چاریکار افغانستان، معبد بودایی نانتیان از فوجیان چین، قلعه دوماکوندا از تلانگانا هند، ایستگاه بایکولا از بمبئی هند، از ۲۵ معبد در از کاتماندو نپال

تقدیر ویژه برای توسعه پایدار : محله وِست گویژو لیلانگ از شانگهای چین

جایزه طراحی جدید در زمینه‌های میراث: زیرساخت یکپارچه ام۳۰ برای منبع تغذیه و جمع‌آوری زباله از منطقه ماکائو ، چین و بلوک ژیائوژیهو از نانجینگ چین

فنگ جینگ رئیس واحد فرهنگ یونسکو بانکوک در جلسه اعلام برندگان گفت: جوایز می‌توانند به مردم احساس غرور و احساس مالکیت میراث خود را القا کنند. با توجه به اینکه ما هنوز در دوره بهبودی از همه‌گیری جهانی کرونا هستیم، دیدن افزایش تعداد آثار ثبت‌نامی در سال جاری باعث دلگرمی است. آثار ثبت‌نام‌شده امسال بار دیگر بحث‌های جالبی را در مورد روند توسعه میراث‌فرهنگی در منطقه آسیا و اقیانوسیه مطرح کرده است. ما شاهد توجه بیشتر به مناظر فرهنگی از جمله سیستم‌های زیرساخت میراثی هستیم که با رویکرد توسعه پایدار در شهرها و مناطق روستایی ما سازگار است.

هیئت داوران طرح موزه چاتراپاتی شیواجی ماهاراج واستو سانگرهالایا را به دلیل بازسازی یک موسسه مدنی بزرگ در شهر تاریخی بمبئی تحسین کردند و جایزه تعالی دفتر منطقه‌ای یونسکو در بانکوک را به آن اختصاص دادند.

هیئت داوران در این جلسه گفت: این طرح در مقیاس خود چشمگیر است، و به زوال گسترده از طریق راه‌حل‌های معماری و مهندسی آگاهانه، غلبه بر چالش‌های عمده در طول همه‌گیری پرداخته است. این پروژه استانداردی برای حفاظت از بناهای میراث جهانی در هند و فراتر از آن در نظر گرفته می‌شود.

خانه صدوقی یزد که قدمت آن به بیش از ۳۰۰ سال پیش بازمی‌گردد، مدتی پیش مرمت و بازسازی شد و اکنون خانه فرهنگ شهید صدوقی نامیده می‌شود. این خانه قاجاری بر اساس سبک معماری یزد با مصالح خشت و گل ساخته شده است. دیوارهای سفالی آن ضخیم است که به عنوان عایق گرما و سرما عمل می‌کند و در تابستان هوای مطبوع و در زمستان هوای گرم را برای ساکنین فراهم می‌کند.

قنات زارچ هم که قدمت آن به دوران پیش از اسلام برمی‌گردد، طولانی‌ترین قنات در ایران و جهان است، شریان حیات بخش شهر زارچ یزد است. قنات زارچ این منطقه را با تامین عنصر حیاتی آب برای مردم و کشاورزان قابل سکونت کرده است. قنات زارچ یک قنات دشت با طول حدود ۷۱ کیلومتر است. چاه مادر آن ۹۰ متر عمق دارد و بیش از ۲۰۰۰ حلقه چاه دارد. زارچ شهری در ۱۵ کیلومتری غرب یزد در مرکز ایران است.