کودک‌همسری را بدون رفتن به‌سوی خط قرمزها و بحث‌های فمینیستی برگزیدم/ دنبال سیاه‌نمایی نبودم

مریم دوستی (کارگردان سینما) که این روزها مشغول ساخت فیلم سینمایی «الناز» است،  درباره این فیلم گفت: «الناز» یک فیلم اپیزودیک است که قصه‌های متفاوتی را با یک موضوع مشترک روایت می‌کند. همه قصه‌های این فیلم درباره مادران جوانی‌ست که در شرایطی متفاوت در شهرهای مختلف زندگی می‌کنند.

دوستی خاطرنشان کرد: این فیلم در واقع اثری است که به نوعی موضوع کودک همسری را دنبال می‌کند. از آنجا که کودک همسری موضوعی‌ست که ابعاد گسترده‌ای دارد و در مناسبات فرهنگی هر منطقه شمایل متفاوتی دارد، باید عوامل شکل‌گیری آن و تبعاتی که دارد را در همان مناطق دنبال کرد و به طور کل هنوز درباره کودک همسری در کشورمان صحبت چندانی نشده و اطلاعات زیادی هم از آن وجود ندارد.

وی افزود: من تحقیقات گسترده‌ای در زمینه‌های مختلف فرهنگی و حتی پزشکی داشتم که حاصل این تحقیقات به نگارش فیلمنامه «الناز» منجر شد. در تحقیقاتم به این نتیجه رسیدم که نگاه‌های مختلفی در فرهنگ‌های مختلف نسبت به این پدیده وجود دارد و حتی در برخی مناطق با مردم آن شهر که صحبت می‌کردم، به من می‌گفتند ما هیچ اعتقادی به کودک همسری نداریم و اینجا رسم است که دختر در ۱۳ سالگی ازدواج کند و سال‌هاست به همین شکل در همین چارچوب زندگی می‌کنیم و مشکلی با آن نداریم. در واقع من در فیلم «الناز» این موضوع را دنبال کردم که تأثیر این ازدواج در آینده این دختران چه خواهد بود، آن‌ها پس از مادر شدن در این ازدواج با مسائلی روبرو هستند که در فیلم به آنها توجه شده. همچنین سعی کردم معضل بچه‌دار نشدن و اتفاقات هورمونی و ژنتیکی در این زنان را مورد بررسی قرار دهم و در کل ببینیم ازدواج برای دختران در چه سنی مناسب و در چه سنی نامناسب است؟ برای این فیلم همانطور که گفتم تحقیقات گسترده‌ای در زمینه‌های روانشناختی، سلامت، جامعه‌شناسی و پزشکی داشتم.

این کارگردان در ادامه گفت:‌ دو سال است که مشغول تحقیق، نگارش فیلمنامه و ساخت فیلم «الناز» هستم. دو اپیزود ساخته شده و در تدارک ساخت اپیزود سوم هستیم که به علت مشکلات مالی و نداشتن سرمایه‌گذار فعلا متوقف شده است. این کار کاملا مستقل و با هزینه شخصی در حال ساخت است.

دوستی درباره ساختار فیلم جدیدش گفت: «الناز» متشکل از پنج اپیزود است که اپیزودها با قصه‌های مختلف به هم مرتبط هستند و کنار هم قرار می‌گیرند و اثری سینمایی را شکل می‌دهند. هر اپیزود قصه جذابی را روایت می‌کند که حتی می‌تواند به تنهایی یک فیلم کوتاه باشد. همه شخصیت‌های این فیلم که در نقاط مختلفی از ایران زندگی می‌کنند، نامشان الناز است.

کارگردان فیلم سینمایی «دریاچه ماهی» در ادامه تأکید کرد: به نظرم؛ باید فضایی ایجاد شود که امکان ساخت فیلم با موضوعات حساس و مهمی چون کودک همسری وجود داشته باشد. «الناز» فیلمی‌ست که نگاه آسیب‌شناسانه دارد و من به هیچ‌ وجه در ساخت آن قصد سیاه‌نمایی نداشته‌ام و حتی موضوع آن به سمت خط قرمزهای فرهنگی‌مان نمی‌رود و بدون اینکه بتوان آن را فیلمی فمینیستی دانست، اثری در حمایت از زنان است تا درباره ازدواج مناسب و درست هشدار بدهد و راهنمایی‌ کند.

وی افزود: قصه‌هایی که هر اپیزود روایت می‌کنند شاید در جزئیات بر اساس واقعیت نباشند اما بر اساس معیارهای واقعی در فرهنگ‌ها و مناطق مختلفی از کشورمان نوشته شده‌اند و اصلاً دور از واقعیت نیستند. از طرفی ممکن است با خواندن حوادث، ماجراها و داستان‌های مختلفی که درباره پدیده کودک همسری در رسانه‌ها روایت شده از این ماجراها هم الهام گرفته باشم.

دوستی درباره احتمال حضور این فیلم در جشنواره‌های مختلف اظهار داشت: این فیلم را حتی می‌شد در قالب پنج فیلم کوتاه به جشنواره‌های جهانی مختلف فرستاد. نسخه‌هایی از هر اپیزود هم به صورت متفاوت تدوین خواهند شد، حتی در ماه‌های اخیر خیلی از دوستان که تجربه حضور در جشنواره‌های سینمایی داشته‌اند، به من پیشنهاد دادند که این دو اپیزود را به عنوان فیلم‌های کوتاه برای حضور در جشنواره‌ها ارسال کنم چراکه در شرایط حاضر از موضوعاتی اینچنین حمایت می‌شود و مورد توجه جشنواره‌های خارجی هستند اما من تمایلی به سوءاستفاده از این موقعیت و شرایط را نداشتم و ترجیح دادم در این رویدادها حضور نداشته باشم. از طرفی تمایل نداشتم پیش از آماده شدن فیلم، بخش‌های آماده از فیلم را به عنوان فیلم‌های کوتاه به جشنواره‌های مختلف بفرستم و قصه این فیلم را لو بدهم.

وی در پایان گفت: امیدوارم شرایطی در سینمای ما حاکم شود که فیلمسازان بتوانند قصه‌ها و موضوع‌های مدنظر خود را روایت کنند، همانطور که «دریاچه ماهی» فیلمی دفاع مقدسی بود که خودم قصه‌اش را دوست داشتم، «الناز» هم فیلمی است که به قصه و موضوعش علاقه دارم و امیدوارم هر چه زودتر آماده نمایش شود. باید برای فیلمسازان شرایطی فراهم شود که بتوانند فیلمی که در ذهن دارند و مورد علاقه‌شان است را بسازند و مسئولان هم باید به این درک برسند که بسیاری از موضوعات نادیده گرفته شده در سینمای ما مطرح شوند و حتی برخی تابوها در جهتی که به نفع فرهنگ کشورمان باشد، شکسته شوند.